[ Gepubliceerd in Extra #11 – Online | 2012 ]

Laurence Vecten (1972, Meaux, FR) is gek van fotoboeken. Naast haar fulltime baan als beeldredacteur voor een Franse glossy, steekt ze zo’n 13 uur per week in het verzamelen, beschrijven en delen van fotoboeken op vier verschillende blogs. Voor Booksonline.fr maakt ze samen met echtgenoot en grafisch vormgever Pierre Hourquet kleine publicaties die alleen online te bekijken zijn. We treffen elkaar in een eclectisch beschilderd café in Parijs, om de hoek bij Le Bal waar het driedaagse Fotobookfestival uit Kassel plaatsvindt. Een gesprek over papier versus digitaal en een uit de hand gelopen hobby. Het begon – onbewust – met het boek ‘Pictures from home’ van Larry (Laurence) Sultan. Laurence Vecten: “Ik kocht het ruim tien jaar geleden, voor ik begon met boeken verzamelen. Per toeval ontmoette ik Larry Sultan en hij signeerde het boek voor me: “For Laurence, Best Laurence”. Dat was best een beetje speciaal. Het is een boek over familie en ik ben heel gevoelig voor dat onderwerp. Het boek toont Sultan’s ouders, details uit hun huis, foto’s van vroeger tijden. Tederheid, dagelijks leven, gebaren, overeenkomsten. Alles wordt getoond op een eenvoudige manier en heel erg scherp.”

Alles daarna gebeurde per toeval. “Ik studeerde reclame en begon in de reclame industrie als art buyer. Dat betekende dat ik de fotografie voor campagnes bestelde. Daardoor raakte ik geïnteresseerd in fotografie.” Vecten wilde intensiever werken met het medium en dus stapte ze over op tijdschriften, maar ook daar werd haar honger naar fotografie niet geheel gestild. “Ik had meer foto’s, meer kunst nodig. Samen met Pierre begon ik boeken te kopen. Het eerste was ‘Naini and the Sea of Wolves’ van Trinidad Carrillo; een heel cool, niet traditioneel, zelf uitgegeven boek. Dat was een nieuwe wereld voor ons.”

Die nieuwe wereld was zo aantrekkelijk dat het koppel er steeds meer tijd in ging doorbrengen. Vecten, lachend: “Ik ben altijd nogal compulsief geweest denk ik. Toen ik die behoefte aan meer artistieke dingen voelde ben ik eerst met een blog begonnen, LOZ, waar ik werk van kunstenaars opzette dat ik goed vind. LOZ komt van de Engelse koosnaam voor Laurence. Dat deed ik twee of drie jaar en toen wilde ik meer. Pierre en ik, we gingen nadenken over uitgeven en bedachten Lozen Up*. Vlak daarvoor was Pierre al begonnen met Booksonline omdat hij wat beelden van vrienden wilde publiceren maar geen geld had om een fysiek boek uit te geven. Het delen van ‘boeken’ online leek de beste optie voor alle projecten die wij en vrienden van ons op de plank hadden liggen, maar waar nog geen bestemming voor was.”

Unieke online bibliotheek
De opzet van Booksonline.fr is eenvoudig. Alle publicaties hebben hetzelfde formaat, hetzelfde aantal spreads (acht) en hetzelfde cover ontwerp. Je klikt en de pagina slaat om, net als bladeren door een papieren boek. Omdat de covers alleen in kleur van elkaar verschillen weet je nooit wat je aantreft. Het concept lijkt kinderlijk eenvoudig, maar vergelijkbare initiatieven zijn nauwelijks te vinden. Ga zoeken en je vindt online tijdschriften met portfolio’s bestaande uit losse beelden, een doorbladerbare PDF, filmpjes van handen die de pagina’s van een fysiek boek omslaan, maar nooit iets dat de ervaring van een boek zo direct benadert. Booksonline is een online bibliotheek met boeken die nergens anders te bekijken zijn. Laurence Vecten: “We proberen alleen niet eerder gepubliceerde foto’s te plaatsen, maar we kunnen een kunstenaar natuurlijk niet verbieden ook elders te publiceren.”

LLtV – Hoe kies je fotografen?
LV – “We benaderen meestal zelf mensen wiens werk we goed vinden. Soms plukken we ze van internet, soms draag ik iemand aan met wie ik heb gewerkt. We worden ook wel eens benaderd door kennissen van fotografen die al iets gemaakt hebben met ons. We hebben geen contactgegevens op de site staan omdat we niet voortdurend gevraagd willen worden. Het is belangrijk dat we een goed gevoel hebben bij de mensen met wie we werken. Je moet een beetje voor hen en hun werk willen knokken.”

LLtV – Is het doel vooral boeken online te bekijken?
LV – “Ja, omdat echte boeken publiceren te duur is, maar ook, en ik bedoel niet grof te zijn, omdat sommige projecten het niet verdienen om gedrukt te worden. Sommige foto’s werken heel goed op internet, maar ze hebben geen lange levensduur.”

LLtV – Hebben jullie voorbeelden bekeken voor je aan Booksonline begon?
LV – “We kijken niet echt naar vergelijkbare dingen online, er is zoveel dat het onmogelijk is alles te bekijken. Ik kijk liever naar een papieren tijdschrift en Pierre kijkt elke dag naar skateboard videos!” Wel was er een directe aanleiding voor het willen publiceren van fysieke boeken. “We zagen de boeken van Mårten Lange uit Zweden. Farewell heet zijn uitgeverij. Hij won prijzen met zijn kleine uitgaves. Dat was zo inspirerend, dat we ook wilden uitgeven.”

Papier vs digitaal
Fysieke fotoboeken zijn Vectens grote liefde, ondanks haar overtuigende hoeveelheid digitale initiatieven. Op haar blog One Year of Books publiceert ze bijna dagelijks een serie foto’s van een van de vele boekaankopen. “Het begon uit liefde voor delen, want als je iets moois bezit wil je dat aan je vrienden laten zien. Ik weet niet hoeveel boeken ik inmiddels heb. Een paar maanden geleden heb ik ze opnieuw geordend, maar sindsdien kan ik niets meer vinden. Het is grappig, vroeger verzamelde ik platen en dan gebeurde het me wel dat ik twee of drie keer dezelfde plaat kocht. Nu gebeurt me dat nooit omdat ik de boeken zo goed bekijk als ik er foto’s van maak voor mijn blog. Verder kijk ik er niet zoveel naar eigenlijk. Dat bewaar ik voor na mijn pensioen.”

LLtV – Gaat het digitale fotoboek het papieren fotoboeken vervangen denk je?
LV – “Je kan verder gaan met digitale boeken, zeker met een iPad App. Je kan muziek toevoegen, video. Maar het is toch het papier dat mist. En denk aan de CD-Rom. Daar was iedereen enthousiast over destijds maar die is nu verdwenen. Misschien betaal je maar vijf euro voor een App, maar als die verdwijnt, ben je ook de foto’s die je mooi vindt kwijt.”

LLtV – Waarom geeft het verzamelen van fotoboeken zo’n voldoening?
LV – “Een boek is een klein kunstwerk. Als ik super rijk zou zijn, zou ik prints kopen. Maar dat ben ik niet, dus koop ik boeken. De verhouding tussen het aantal foto’s en de prijs is ook veel gunstiger”, grinnikt ze. “Bovendien is het veel makkelijke om een boek te kiezen want dat kan je in de kast zetten. Een foto zie je elke dag, dus die moet echt raak zijn.”
“Het bezitten van boeken geeft je een gevoel van zekerheid denk ik. Papier, kennis, foto’s, ze zijn als kleine vriendjes. Ik zou nooit een pagina uit een boek kunnen scheuren om de foto op te hangen. Het is ook leuk dat sommige van mijn boeken meer waard zijn geworden.”

Fotoboeken burnout
Na vier jaar is er een lichte vermoeidheid opgetreden en is het tijd voor een herbezinning. “Ik heb heel lang, heel erg veel dingen gedaan, maar nu moet ik gas terugnemen. Ik kijk tegenwoordig ’s avonds naar de televisie in plaats van naar foto’s te speuren op internet. Ik heb wat tijd genomen om na te denken over wat ik aan het doen ben, want als je te veel doet verlies je je innerlijke inspiratie.
“Afgelopen week zei ik tegen een vriend dat ik misschien een fotoboeken burnout heb. Er wordt zó veel gemaakt. Ik wordt steeds minder makkelijk verrast. Soms zie ik boeken die ik echt zonde van het papier vind. Denk aan de bomen! Ik heb bovendien mijn ogen verpest met al die uren achter een scherm. Ik draag sinds kort ook een bril als ik televisie kijk, zelf als ik mijn iPhone gebruik. Mijn ogen gaan zo!” (beweegt snel met haar vinger van links naar rechts) Lachend: ‘Ik denk ook dat dat een reden is dat er altijd papieren boeken zullen blijven bestaan.

PROJECTEN
* Books Online – www.booksonline.fr
* One year of books – oneyearofbooks.tumblr.com
Blog met alle nieuwe boekaankopen
* LOZ – laurencevecten.blogspot.com
Laurence Vectens persoonlijke blog over haar fotoboek gerelateerde activiteiten.
* Lozen Up – www.lozenup.com
(Fysieke) Publicaties en distributie
* PIY / Publish it yourself – www.publishityourself.org
Tentoonstelling van zelf uitgegeven fotoboeken. De volgende editie is in 2013 met een nieuw concept waarvoor het kunnen aanraken van de boeken de leidraad is.
* Photo book swap (échange de livres) – photobookswap.tumblr.com Fotoboekenruilwebsite; je brengt er een in en je kiest er een uit.